GỐC RỄ CỦA GIÀU CÓ VÀ THẶNG DƯ XÃ HỘI: GẮN LIỀN ĐỊNH NGHĨA VỀ NHÀ CỬA ĐẤT ĐAI 

Ngày xưa đất đai sẵn có là một phương tiện sống chứ không được coi là tài sản tích luỹ, nhu cầu sống cũng đơn giản có cơm ăn áo mặc theo đúng nghĩa đen, và cái chữ thì lớn lên dần dần theo sự phát triển của đất nước. Ngày nay người ta ước tính cần đến cả đời để người trẻ bình thường có thể đi làm và mua được một căn nhà và an cư lập nghiệp. Hệ luỵ không phải là người trẻ mà chúng ta đề cập đó, mà hệ luỵ là một nước nào đó có 1 thế hệ trẻ bất lực và ngừng tiến trước bối cảnh như vậy thì sẽ thế nào?

Khắp chốn văn phòng người ta đi làm gần như chỉ đủ ăn đủ tiêu, tới tháng mong mỏi chờ lương hoặc may mắn để dành được khoản tiết kiệm nho nhỏ 10 -20 % cho ngày “mưa gió” cho tuổi già.

Nhưng có bao giờ bạn tự hỏi? Tại sao lại cần tới cả trăm năm mới mua được căn nhà? Vì giá nhà đắt? tại sao giá nhà giá đất lại đắt? Vì dân số đông nhu cầu lớn? Nhưng ngay cả khi dân số đông thì tại sao không phải là làm 5 năm hay 10 năm là mua được nhà? Tại sao giá đất lại cao tương đương tới hàng trăm năm lao động? 

Điều gì xảy ra nếu quy định mỗi người chỉ sở hữu một căn nhà duy nhất hoặc hai căn nhà (một để ở, một kinh doanh) và khi đó nhà không còn là phương tiện để đầu cơ tích trữ tài sản mà là phương tiện để phát triển? Điều gì xảy ra nếu quy định mỗi m2 đất không được quá x% mức lương tối thiểu do nhà nước quy định? Và khi đó giá đất, giá nhà, tức điều kiện sống cơ bản là tiêu chí đảm bảo an sinh xã hội, tỷ lệ thuận với mức lương tối thiểu, đồng điệu với sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Đến đây chúng ta có câu hỏi có phải tư duy con người tạo dư địa để “mặc nhiên” định giá các điều kiện sống cơ bản lên hàng trăm lần sức lao động bình thường và như thế hàng trăm hàng nghìn tháng lao động của một người bình thường để đổi lấy một căn nhà, để đáp ứng điều kiện sống cơ bản trong xã hội ngày nay.

Để dễ hình dung, giả sử mỗi tháng bạn làm được trả lương bằng một quả táo và con người bắt buộc cần gạo để sống và ai cũng muốn có gạo. Bạn đi làm mỗi tháng được 1 quả táo và quy định/định kiến kiến tạo môi trường thuận lợi để định giá 01 cân gạo bằng 100 quả táo thì hiển nhiên bạn đi làm 100 tháng mới được 1 cân gạo. Và mặc nhiên công sức lao động của của 100 tháng đó thuộc về tay người bán gạo.

Người bán gạo giàu lên nhờ định giá gạo, người bán táo giàu lên nhờ sức lao động và đánh đổi bằng thời gian đời người. Giàu có không tự sinh ra cũng không tự mất đi, sự giàu có của người này chính là lao động, nhưng nó chuyển hoá, theo những cách khác nhau.

Đất đai, nhà cửa chính là một điển hình của sự vận hành của xã hội về giàu có mà bạn có thể áp dụng trong nhiều góc nhìn cuộc sống. Và đây chính là gốc dễ của sự giàu có, trong cách vận hành đó cách trở lên giàu có thì đi bán gạo đồng hành cùng người bán gạo, là người tạo ra gạo… Nhưng tất cả chỉ là gạo thì sẽ chẳng còn táo để ăn. Một thế giới quẩn quạnh với táo và gạo thì thế giới đó bao giờ mới có được loài phong lan rực rỡ ở thế giới bên cạnh?

GỐC RỄ CỦA GIÀU CÓ VÀ THẶNG DƯ XÃ HỘI

Tiếp tục câu chuyện về ông bà ta ngày xưa, khi đó không có quá nhiều dịch vụ ăn chơi giải trí, du lịch, hưởng thụ… chỗ đứng cơ bản trong xã hội và tiêu chuẩn chung của xã hội là đủ ăn đủ mặc. Chính vì thế áp lực xã hội cũng ít hơn. Ngày nay, xã hội có quá nhiều tiêu chuẩn về của cải vật chất (nhà cửa xe cộ), ăn uống mua sắm (hàng hiệu, ẩm thực nước ngoài…), giáo dục (tư thục, quốc tế, chất lượng cao….), tận hưởng (du lịch, giải trí, massage…)…. Để đứng ở vị trí được coi là “trung bình, tạm ổn” trong xã hội người ta phải trả giá cho ngày càng nhiều sản phẩm, dịch vụ được coi là những tiêu chuẩn cơ bản.

Đồng nghĩa với đó là việc trả tiền để tạo thặng dư cho người giàu ngày càng nhiều bởi xã hội định nghĩa và trả giá cao cho một đôi giày brand, một chiếc vé concert…. Người ta định gía thị trường nó bằng 1 tháng lương, 5 tháng lương của người lao động bình thường, trong khi giá vốn (giá của vật liệu và công sức hình thành sản phẩm đó) chỉ chiếm dưới 10% (giả sử) con số giá bán. Và thặng dư 90% trong giá bán chính là thặng dư cho người giàu. Bản chất sự giàu có của người giàu là thặng dư và thặng dư đó do người mua trả (tiền từ người mua chuyển sang người bán), và số tiền đó chính là sức lao động của người mua (tiền lương).

Nói cách khác người ta lao động để làm giàu cho người giàu, thông qua trung gian là tiền lương và hàng hoá. Thông qua nhiều công đoạn gọi là tiếp thị, thương hiệu, …. hay định giá bán cao nhiều lần so với giá vốn, và theo cách này dòng tiền chạy từ sức lao động sẽ chuyển hoá thành thặng dư tài sản.

Khi xã hội hình thành càng nhiều tiêu chuẩn sống, người ta càng cần phải trả giá nhiều cho các loại dịch vụ/tiêu chuẩn sống để đứng ở vị trí “trung bình, cơ bản”… nhưng xã hội lại không có quy định, hình thành khôn khổ nào về định giá tỷ lệ giá trị sức lao động/thặng dư giá bán hàng hoá, (ví dụ đôi giày được hình thành với giá 1 đô nhưng người ta không bị giới hạn bởi giá trần, có thể bán với giá 10 đô hay 100 đô và sự thặng dư đó được bù đắp bằng sức lao động của con người – lao động được trả lương để mua hàng hoá) đồng nghĩa với việc áp lực chuyển hoá tiền lương thành thặng dư tài sản người giàu nhiều hơn.

Theo cách đó, cuộc sống giới trẻ càng ngày càng nghèo đi, ngày càng áp lực, ngày càng vô tâm với việc lập gia đình, sinh con, ngày càng áp lực tài chính, tiêu chuẩn sống đi lên nhưng chất lược cuộc sống đi xuống… và theo cách đó, hậu quả được phản ánh ở thực tế  chúng ta thấy chuỗi các thông tin, trực trạng, bản tin truyền hình trên khắp thế giới  về sự già hoá dân số, tỷ lệ sinh giảm, người trẻ không mặn mà lập gia đình và áp lực giới trẻ khắp nơi trên thế giới…. nhưng hình như nó không phải là chuyện của 1 thế hệ mà còn trầm trọng hơn thế rất nhiều.

---

• Bài viết là một góc nhìn từ quan điểm của tác giả, phán ánh 1 phần của bức tranh lớn về chủ để có liên quan, và mang tính tham khảo để người đọc nhìn nhận về những câu chuyện cuộc sống cũng như lựa chọn cho mình một góc nhìn, một hướng đi phù hợp nhất với bản thân mình,
• #Giàu_có. #Giới_trẻ #Syhun #Thặng_dư_xã_hội #Sức_lao_động #Cuộc_sống #Xã_hội